Кристи Агата
Выкраданне прэм'ер-мiнiстра (на белорусском языке)
Агата Крысцi
Выкраданне прэм'ер-мiнiстра
Апавяданне
Пераклад: Валерый Чудаў, Мiхаiл Котаў
Цяпер, калi вайна* i яе праблемы адышлi ў мiнулае, я думаю, што магу без апаскi расказаць свету пра тую ролю, якую мой сябар Пуаро сыграў у час нацыянальнага крызiсу. Таямнiца добра ахоўвалася. Нават шэпт не дайшоў да прэсы. Цяпер патрэба ў сакрэтнасцi прайшла, i, мне здаецца, будзе справядлiва, калi Ангельшчына даведаецца пра свой доўг перад маiм сябрам, дзiвакаватым маленькiм чалавечкам, чый незвычайны розум адвёў вялiкую катастрофу.
* Першая сусветная вайна.
Аднойчы ўвечары - я не буду падаваць такiх падрабязнасцей, як дата - я i мой сябар сядзелi ў яго дома. Пасля таго як я па iнвалiднасцi звольнiўся з армii, мне даручылi вербаваць навабранцаў, i ў мяне ўвайшло ў звычку вечарамi заходзiць да Пуаро i гаварыць з iм пра якiя-небудзь цiкавыя справы, якiмi ён мог бы заняцца.
Тым вечарам я хацеў абмеркаваць з iм сенсацыю дня - не што iншае, як спробу забойства мiстэра Дэвiда Мак-Адама, прэм'ер-мiнiстра Ангельшчыны. Матэрыял у газетах быў старанна падчышчаны цэнзураю. Не было нiякiх дэталяў, апроч таго што прэм'ер-мiнiстр выратаваўся дзiўным чынам - куля крыху драпнула яму шчаку.
Я лiчыў, што наша палiцыя была ганебна сляпая i глухая, калi змагла дапусцiць такое насiлле, i ў той жа час добра разумеў, што нямецкiя агенты ў Ангельшчыне пойдуць на самую вялiкую рызыку, каб дасягнуць мэты. "Мак-змагар", як яго празвалi ў партыi, вёў энергiчную i паслядоўную барацьбу з пашыраным пацыфiсцкiм уплывам.
Ён быў больш чым прэм'ер-мiнiстр Ангельшчыны, ён быў Ангельшчынай, i адхiленне яго са сферы ўплыву было б знiшчальным ударам, якi паралiзаваў бы Ангельшчыну.
Пуаро чысцiў шчоткаю шэры касцюм. Мусiць, нiдзе не было такога франта, як Эркюль Пуаро. Ён любiў чысцiню i парадак. I цяпер пахла бензiнам, i ён зусiм быў няздольны пераключыць усю сваю ўвагу на мяне.
- Яшчэ хвiлiнку, i я займуся вамi, мой дружа. Я ўжо амаль закончыў. Сальная пляма - гэта дрэнна. Я выводжу яе... Вось так! - Ён махнуў шчоткаю.
Я ўсмiхнуўся, закурваючы яшчэ адну цыгарэту.
- Ёсць што-небудзь цiкавае? - папытаўся я праз некалькi хвiлiн.
- Я памагаю адной - як гэта вы называеце? - "чарлэдзi"* знайсцi яе мужа. Цяжкая справа, якая патрабуе такту. У мяне ёсць маленькая ўпэўненасць, што калi ён знойдзецца, дык не ўзрадуецца. А чаго вы хочаце? Я спачуваю яму. Гэты мужчына разбiраўся, што да чаго, калi вырашыў згубiцца.
* Служанка-падзёншчыца.
Я засмяяўся.
- Нарэшце! Плямы не вiдаць! Ну вось, я свабодны.
- Хачу папытацца ў вас, што вы думаеце пра гэты замах на прэм'ер-мiнiстра Мак-Адама?
- Наiўна! - адразу адказаў Пуаро. - Наўрад цi можна прыняць яго сур'ёзна. Выстралам з вiнтоўкi не дасягнеш мэты. Задума ўстарэлая.
- Але яна блiзкая да мэты ў наш час, - напомнiў я яму.
Пуаро нецярплiва пакiваў галавою. Ён ужо быў гатовы адказаць, але ў гэты час гаспадыня ўсунула ў дзверы галаву i сказала, што ўнiзе чакаюць два джэнтльмены i хочуць яго бачыць.
- Яны не назвалi сваiх прозвiшчаў, сэр, кажуць, што па вельмi важнай справе.
- Хай заходзяць сюды, - сказаў Пуаро, акуратна складваючы свае шэрыя штаны.
Праз некалькi хвiлiн у пакой зайшлi два вiзiцёры. Маё сэрца ёкнула, таму што ў адным я пазнаў лорда Эстэра, спiкера палаты абшчын, а яго кампаньён быў не хто iншы, як мiстэр Бернард Додж, сябра ваеннага кабiнета i, як я ведаў, блiзкi сябар прэм'ер-мiнiстра.
- Пан Пуаро? - звярнуўся лорд Эстэр. Мой сябар пакланiўся. Лорд паглядзеў на мяне i сказаў з запiнкаю: - Мая справа вельмi прыватная.
- Вы можаце адкрыта гаварыць перад капiтанам Хасцiнгсам, - адказаў мой сябар i кiўнуў мне, каб я застаўся. - Таленту сышчыка ў яго няма, але я ручаюся за яго асцярожнасць.
Лорд Эстэр яшчэ вагаўся, але нечакана ў размову ўмяшаўся мiстэр Додж.
- Гаварыце, не будзем гуляць у хованкi! Як я разумею, Ангельшчына даволi хутка даведаецца, у якую яму мы трапiлi.
- Прашу вас, сядайце, панове, - ветлiва сказаў Пуаро. - Вы, мiлорд, вось у гэта вялiкае крэсла.
Лорд Эстэр схамянуўся.
- Вы мяне ведаеце!
Пуаро ўсмiхнуўся.
- Вядома. Я чытаю газеткi з малюнкамi. Дык як я магу не ведаць вас?
- Пан Пуаро, я прыйшоў параiцца па вельмi тэрмiновай, жыццёва тэрмiновай справе. Я буду прасiць у вас выключнай сакрэтнасцi.
- Даю вам слова Эркюля Пуаро, большага абяцаць не магу! - ганарлiва адказаў мой сябар.
- Гаворка пойдзе пра прэм'ер-мiнiстра. Мы ў цяжкiм становiшчы.
- Мы трапiлi ў цяжкае становiшча! - паўтарыў i мiстэр Додж.
- Значыць, рана сур'ёзная? - папытаўся я.
- Якая рана?
- Рана ад кулi.
- Ах, гэта! - усклiкнуў з пагардаю мiстэр Додж. - Старая гiсторыя.
- Як сказаў мой калега, - вёў далей лорд Эстэр, - справа закончаная, i не трэба пра яе гаварыць. Усё абышлося. Як бы я хацеў сказаць тое самае i пра другi замах.
- Значыць, быў i другi замах?
- Ага, хоць i не такi, як першы. Пан Пуаро, прэм'ер-мiнiстр знiк.
- Што?
- Яго ўкралi!
- Немагчыма! - ускрыкнуў я i анямеў.
Пуаро глянуў на мяне так, што я зразумеў: трэба трымаць язык за зубамi.
- На няшчасце, тое, што здаецца немагчымым, на самай справе - праўда, сказаў лорд.
Пуаро паглядзеў на мiстэра Доджа.
- Вы толькi што сказалi, панове, што часу мала. Што гэта значыць?
Вiзiцёры пераглянулiся, потым лорд Эстэр сказаў:
- Вы чулi, пан Пуаро, пра канферэнцыю саюзнiкаў?
Мой сябар згодна кiўнуў галавою.
- Па даволi зразумелых прычынах не паведамлялася, дзе i калi яна адбудзецца. Але дата, хоць i не дапушчаная ў прэсу, вядомая ў дыпламатычных колах. Канферэнцыя павiнна адкрыцца заўтра, у чацвер вечарам, у Версалi. Цяпер вы разумееце ўсю сур'ёзнасць становiшча. Я не буду ўтойваць ад вас, што прысутнасць прэм'ер-мiнiстра на канферэнцыi - гэта жыццёва важная неабходнасць. Пацыфiсцкая прапаганда, пачатая нямецкiмi агентамi i падтрыманая ў нас, стала вельмi актыўная. Iснуе агульная думка, што паваротным пунктам канферэнцыi будзе выступленне прэм'ер-мiнiстра. Яго адсутнасць можа мець самыя сур'ёзныя вынiкi - магчыма, заўчасную пагiбель. I ў нас няма каго паслаць замест яго. Ён адзiн можа быць прадстаўнiком ад Ангельшчыны.
Твары ва ўсiх былi вельмi заклапочаныя.
- Значыць, вы лiчыце знiкненне прэм'ер-мiнiстра замахам, накiраваным на тое, каб перашкодзiць яму прысутнiчаць на канферэнцыi?
- Вядома. Ён ужо быў у дарозе ў Францыю.
- I калi пачнецца канферэнцыя?
- Заўтра, а дзевятай гадзiне вечара.
Пуаро дастаў з кiшэнi вялiкi гадзiннiк.
- Цяпер без чвэрцi дзевяць.
- Дваццаць чатыры гадзiны, - задумлiва сказаў мiстэр Додж.
- I чвэрць гадзiны, - паправiў Пуаро. - Не забывайце пра чвэрць гадзiны, панове, - яны могуць быць патрэбныя. А цяпер удакладнiм дэталi. Дзе адбылося выкраданне? Цi ў Ангельшчыне, цi ў Францыi?
- У Францыi. Мiстэр Мак-Адам прыехаў у Францыю сёння ранiцаю. Ён павiнен быў застацца на ноч у гасцях у Галоўнакамандуючага, а заўтра ранiцаю прыехаць у Парыж. Яго пераправiлi праз Ла-Манш на эскадраным мiнаносцы. У Булонi яго сустрэлi аўтамабiль са Стаўкi i аўтамабiль з ад'ютантам Галоўнакамандуючага.
- Ну i што?
- Потым яны выехалi з Булонi... але нiкуды не прыехалi.
- Што?
- Пан Пуаро, гэта быў несапраўдны аўтамабiль i несапраўдны ад'ютант. Сапраўдны аўтамабiль быў знойдзены ў баку ад дарогi; шафёр i ад'ютант былi моцна звязаныя i з кляпамi ў роце.
- А несапраўдны аўтамабiль?
- Да гэтага часу яго не знайшлi.
Пуаро зрабiў нецярплiвы жэст.
- Неверагодна! Безумоўна, ён не можа знiкнуць з поля зроку надоўга?
- Мы таксама так думалi. Здавалася, усё проста - добра пашукаць. Гэта частка Францыi на ваенным становiшчы. Мы ўсе вырашылi, што аўтамабiль не мог ехаць так доўга непрыкметны. Французская палiцыя, нашы людзi са Скотланд-Ярда i вайскоўцы шукаюць з усiх сiл. Неверагодна, як вы кажаце, але нiчога не знойдзена!
У гэту хвiлiну ў дзверы пастукалi i ў пакой увайшоў малады афiцэр, трымаючы запячатаны канверт. Афiцэр перадаў канверт лорду Эстэру.
- Толькi што з Францыi, сэр. Я прынёс яго сюды, як вы загадалi.
Мiнiстр нецярплiва распячатаў пакет i ўсклiкнуў. Афiцэр выйшаў.
- Нарэшце ёсць звесткi! Гэта толькi што расшыфраваная тэлеграма. Знойдзены другi аўтамабiль i сакратар Данiэльс, якога ўсыпiлi хлараформам, звязаны, з кляпам у роце, у закiнутай ферме каля С. Ён нiчога не памятае, апроч таго што нехта ззаду сцiснуў яму рот i нос i што, калi ён ачуняў, пастараўся вызвалiцца. Палiцыя верыць, што ён гаворыць праўду.
- I болей нiчога не знайшлi?
- Не.
- Цела мёртвага прэм'ер-мiнiстра няма? Значыць, ёсць надзея. Але вось што дзiўна. Чаму пасля спробы застрэлiць яго сёння ранiцаю яны робяць сабе такi клопат, каб трымаць яго жывога?
Додж пакiваў галавою.
- Адно вельмi верагодна. Яны вырашылi чаго б гэта нi каштавала перашкодзiць яму ўдзельнiчаць у канферэнцыi.
- Калi гэта ў межах чалавечых магчымасцей, прэм'ер-мiнiстр будзе там. Цяпер, панове, раскажыце мне ўсё з самага пачатку. Я павiнен ведаць i пра гэту справу з выстралам.
