— Бик матур. Шигырьнең исеме ничек?
— «Син».
— Рəхмəт сиңа, Нурия.
10. — Казанда китапханəлəр кҮпме?
— Бик кҮп.
— Иң зурлары нинди?
— Университет китапханəсе. Анда 5 миллион китап бар.
— Тагын?
— Татарстан Милли китапханəсе.
— Ул кайда урнашкан?
— Кремль урамында. Ул университетка бик якын.
11. — Миңа бу китапны бирегез əле.
— Сез аны 10 кӨннəн китерегез (принесите).
— Ярый. Рəхмəт.
12. — Китапханəгə язылырга мӨмкинме?
— МӨмкин. Адресыгызны əйтегез.
— Казань-71, Ершов урамы, Өченче йорт, илленче квартир (фатир).
— Кайда эшлисез?
— Компрессор заводында.
— Кем булып? (Кем?)
— Инженер.
— Өйдə телефоныгыз бармы?
— Бар. 76-13-25.
— Эштə телефоныгыз бармы?
— Бар.76-25-43.
— Кул куегыз. (Распишитесь.)
— Хəзер.
— Рəхмəт. Булды (Все). Сезгə нинди китап кирəк?
— Миңа Кол Галинең «Кыйссаи Йосыф» китабы кирəк.
— Юк шул. Кулда (на руках). Бер атнадан килегез. Алып куярмын (приготовлю). Тагын нəрсə кирəк?
— Сездə Дəрдемəнднең тəрҖемəлəре бармы?
— Бик кечкенə бер китап бар.
— Бирегез əле.
— Хəзер. Менə.
— Рəхмəт Сезгə.
— Сау булыгыз. Тагын килегез.
Теперь пойдем в киоск «Союзпечати» и будем покупать газеты и журналы.
1. — «Казан утлары» журналы бармы?
— Бар.
— Бирегез əле.
— Мəгез. 5 сум.
— Рəхмəт.
2. — «Мирас» журналы бармы?
— Бар.
— Ничə сум?
— 5 сум.
— Миңа 2 журнал бирегез əле.
— Рəхим итегез.
3. — «Салават кҮпере» бармы?
— Бар. Рəхим итегез.
— Миңа 10 журнал кирəк.
— Ник (почему?) кҮп кирəк?
— Мин аны дусларымның балаларына Җибəрəм (посылаю). Рəхмəт.
4. — Сездə «Ялкын» журналы бармы?
— Юк, шул. Бетте (кончился).
— Гафу итегез, «Татарстан» журналы бармы сездə?
— Сезгə кайсы саны (номер) кирəк?
— Тугызынчы.
— Рəхим итегез.
— Рəхмəт.
5. — Исəнмесез!
— Исəнмесез!
— Миңа «Идел» Җурналы кирəк. Ул журнал русча чыгамы, татарча чыгамы?
— «Идел» журналы рус телендə дə, татар телендə дə чыга. Сезгə кайсы сан кирəк?
— Миңа унынчы сан кирəк.
— Татарча журнал кирəкме?
— Юк, русча журнал кирəк. Мин татарча начар (плохо) сӨйлəшəм.
— Рəхим итегез!
— Рəхмəт Сезгə!
6. — Яңа газеталар бармы?
— Юк.
— Кайчан була?
— Бер сəгатьтəн.
— Рəхмəт.
7. — «Ватаным Татарстан» газетасы юкмы?
— Бар.
— Яңамы?
— əйе.
— Миңа 2 газет бирегез əле.
— Рəхим итегез.
— Рəхмəт.
8. — «Татарстан яшьлəре» килдеме?
— Юк əле.
— Кайчан була?
— БҮген булмый.
— Кызганыч (Жаль).
9. — Сездə «Юлдаш» бармы?
— Бар.
— Миңа 3 газет бирегез əле.
— Мəгез.
— Рəхмəт.
10. — БҮгенге (сегодняшние) газеталар бармы сездə?
— Сезгə нинди газета кирəк?
— Миңа «ДӨнья» («Мир») газеты кирəк. Ул латин əлифбасында (алфавит) чыга.
— əйе, белəм. Ул газета хəзер чыкмый.
— Кызганыч.
11. — Сез газетага язылдыгызмы əле? (Подписались ли?)
— Юк шул.
— Вакыт бар əле.
— Мин иртəгə язылам.
— ə мин язылдым. Мин «ШəҺри Казан» газетасына язылдым.
12. — Сездə район газеталары юкмы?
— Юк шул. Алар матбугат йортында бар.
— Рəхмəт сезгə.
— Сау булыгыз.
13. — Бу газета яңамы?
— Юк, иске.
— Миңа бҮгенге газета кирəк.
— Яңа газета юк шул.
14. — «Чаян» журналын укыдыңмы?
— əйе, укыдым.
— Аның мӨхəррире кем?
— Рəшит Зəкиев.
— «Чаян» русча чыгамы?
— əйе, русча да татарча да чыга.
Задание 1. Продолжите диалоги.
а) — Миңа «Правда» кирəк иде.
— Юк шул…
б) — Сезгə «Идел» килдеме?
— Юк, ə сиңа?…
в) — Мин быел «Чаян» журналы алам.
— Кызыкмы?…
г) — Син «Татарстан яшьлəре» аласыңмы?
— Юк, мин татарча белмим. ə син?…
д) — Иң кызыклы журнал нинди?
— Белмим. Минемчə, «Татарстан»…
БҮген без кҮп сӨйлəштек.
Дəрес бетте.
Сау булыгыз!
Давнопрошедшее время. Задания.
(Егерме бишенче дəрес)
— Исəнмесез!
— Хəерле кӨннəр!
Продолжаем изучение глагольных времен.
Давнопрошедшее время
Это время образуется добавлением к корню и основе глагола аффиксов — ган иде/-гəн иде и — кан иде/-кəн иде. Спрягается только последняя часть — вспомогательный глагол «иде». Это время выражает действия, давно уже прошедшие или предшествовавшие другому прошедшему действию.
Единственное число
Мин бар-ган иде-м ∙ əйт-кəн иде-м ∙ (я ходил, говорил)
Син бар-ган иде-ң ∙ əйт-кəн иде-ң ∙ (ты ходил, говорил)
Ул бар-ган иде ∙ əйт-кəн иде ∙ (он ходил, говорил)
Множественное число
Без бар-ган иде-к ∙ əйт-кəн иде-к ∙ (мы ходили, говорили)
Сез бар-ган иде-гез ∙ əйт-кəн иде-гез ∙ (вы ходили, говорили)
Алар бар-ган-нар иде ∙ əйт-кəн-нəр иде ∙ (они ходили, говорили)
Поговорим по-татарски.
1. — Мин театрга барган идем, сине кҮрмəдем.
— Мин бармадым. Мин авылга кайткан идем.
2. — Син миңа əйткəн идең: Марат укырга кергəн. — əйе шул.
3. — Ул язган иде, ике кӨннəн кайтам дип. (дип букв. говоря, сказав)
— Кайтмады шул.
— Кайчан кайта соң? (соң — же)
— Белмим бит.
4. — Без быел авылга кайткан идек. Авылда яңа мəктəп салганнар (построили).
— əйе. Без дə кайткан идек. КҮрдек. Бик матур мəктəп.
5. — Быел безнең студентлар колхозга барганнар иде.
— Кайсы авылга?
— Казанбашка.
— Яхшы эшлəгəннəрме соң?
— Бик яхшы эшлəгəннəр.
— Нинди эштə?
— Бəрəңге алганнар.
6. — АйгӨл, син теге китапны алган идеңме?
— əйе.
— Миңа бир əле.
— Мə, Сəрия апа.
— Рəхмəт, АйгӨл.
А теперь переходим к заданиям.
Задание 1. Продолжите диалоги.
а) — Син теге атнада авылга кайткан идеңме?
—
—
—
—
—
б) — Галия апа безгə кайчан килгəн иде?
