10.00
калі дождж прыпыняецца і пачынаецца нармальны летні ранак, выходны дзень, дарэчы, з вакзалу выходзіць нейкі інвалід, ці проста алькаголік, нават ня ведаю – пэўна, проста п’яны інвалід, у адной руцэ ён трымае невялічкі зэдлік, а ў іншай – нейкую скрыню, зэдлік ён ставіць проста на плятформу, сядае сабе і ставіць перад сабой сваю скрынку, раскрывае яе, і – нішто сабе – аказваецца, што гэта патэфон, сапраўдны стары патэфон, як у тэлевізары, адным словам, інвалід дастае нейкую пласьцінку, штосьці там круціць і машына раптам пачынае працаваць, хто б мог падумаць, ён задаволена аглядае ўсіх дзембеляў і ўсіх мужыкоў у аранжавых камізэльках, але ніхто не ўдупляецца, што гэта за інвалід і што гэта за патэфон у яго на плятформе, тады інвалід заўважвае нас, і разумее – калі ў гэтым бэстыарыі хтосьці яго і ўспрымае, то хіба што гэтыя тры сонныя, мокрыя, зьнядоленыя прыдуркі – то бок мы, і ён усьміхаецца нам, маўляў – давайце, пацаны, ідзіце сюды, паслухаем райскія мэлёдыі для інвалідаў і юродзівых ,калі яшчэ вы такое пачуеце, ідзце-ідзіце, ня бойцеся. Мы падыходзім да яго, ён працягвае нам усьміхацца, хоць, можа, ён на самой справе і ня нам усьміхаецца, ну, але ўсё адно прыемна, што не кажыце, мы сядаем побач і слухаем яго жорсткае, падранае і парэпанае вінілавае рэтра, Сабака таксама ўсьміхаецца і наагул распускае соплі, і я так сабе думаю – што вось і дзембелі, і аранжавыя мужыкі, і мокрыя дрэвы, і халодныя плыні – ва ўсім у гэтым нібыта нічога няма, ну, нармальныя мужыкі, нармальныя дзембелі, плыні нармальныя, але разам з тым, я сяджу зараз тут – на гэтым вакзале, побач зь незнаёмым інвалідам, слухаю гаўнянае, у прынцыпе, рэтра, але ёсьць у гэтым нешта правільнае, менавіта так і мае быць, і выключы адсюль зараз плыні, ці выключы адсюль аранжавых мужыкоў – усё адразу зьнікне, радасьць і спакой трымаюцца менавіта на вялікім лягічным яднаньні тысячы нікому не патрэбных, анамальных шызафрэнічных штук, якія, пры спалучэньні ў нешта адзінае, даюць табе ў рэшце рэшт поўнае ўяўленьне пра тое, што такое шчасьце, што такое жыцьцё, і галоўнае – што такое сьмерць.
Эпілог № 1
10.45
З вакзалу выходзіць патруль, ляніва акідвае вокам тэрыторыю і спыняе свой цяжкі позірк на інвалідзе. Яны падыходзяць да мужыка, пра нешта зь ім перамаўляюцца, інвалід ім усьміхаецца гэтаксама безьзьмястоўна, як і 45 хвілін таму ўсьміхаўся нам, яны насядаюць на яго з двух бакоў, нарэшце адзін зь іх, відаць старэйшы, не вытрымлівае і валіць з нагі па патэфоне, які пры гэтым адлятае ўбок і маркотна замаўкае.
– Трэба было забраць інваліда, – кажу я Васю.
– Куды – у лягер? Яны ж тут свае, павінны дамовіцца.
– Як свае? – кажу. – Глядзі, што, сукі, з машынай зрабілі.
Мы ўжо сядзім у вагоне сваёй электрычкі, якая вось-вось мае рушыць і назіраем, як інвалід спрабуе ўстаць і сабраць па кавалках кішкі свайго патэфону. Але адзін зь мянтоў, відаць малодшы, хутка падбягае да зламанай машыны і яшчэ раз падфутбольвае яе нагой, ад чаго патэфон зноў узьнімаецца ў паветра і, цяжка пераляцеўшы, падае каля самага ўваходу ў вакзал.
– Я зараз, – раптам кажа Сабака.
– Пачакай, – спыняю я яго. – Ты куды?
– Стой, Сабака, – крычыць Вася. – Мы ўжо едзем.
– Яжджайце безь мяне, – крычыць ён і выходзіць.
– Што зь ім?
– Ня ведаю, – кажа Вася. – Можа, яму херова.
– Давай выйдзем пачакаем, – прапаную я.
– Куды пачакаем? А Карбюратар? Хер зь ім – няхай застаецца. Прыедзем – забяром.
10.47
Электрычку ператоргвае і мы вырушаем далей на Ўсход, але яшчэ пасьпяваем убачыць, як наш сябра-габрэй-Сабака-Паўлаў падыходзіць да аднаго зь мянтоў, да таго, які старэйшы, паварочвае яго да сябе і прыцэльна зацэджвае яму проста ў ягонае сяржанцкае ябала, так што картуз валіцца на зямлю, ды і сам сяржант валіцца, але яму на выручку – пасьпяваем заўважыць мы – кідаецца іншы патрульны, той, які малодшы, а з самога вакзалу выбягаюць яшчэ двое ці нават трое ўблюдкаў ува ўніформе – пасьпяваем падлічыць мы – уласна, гэта і ўсё, што мы пасьпяваем. Электрычка ад’яжджае, давай, крычу я Васю Камуністу, рві стоп-кран, ты што – дурны? Пытаецца Вася, які стоп-кран, гэта ўсяго толькі электрычка, усё, кажа ён, праехалі.
10.51
Спачатку Сабаку б’юць проста на плятформе, паступова навокал іх зьбіраецца натоўп, інвалід пасьпявае некуды зьбегчы, разам са шматкамі сваёй рэтра-машыны, потым паставыя зацягваюць непрытомнага Сабаку да сябе ў апарняк, прыкоўваюць кайданкамі да лавы, паліваюць вадой зь вядра і пачынаюць мачыць па-новай, хоць карысьці з гэтага ўжо і мала – Сабаку дык дакладна. У нейкі момант, калі ўжо ён, зноў непрытомны, ляжыць на мокрай падлозе, зь ягонага горла выбіваюцца дзьве стомленыя стронгі і, лупячы хвастамі па цэмэнтаванай падлозе, скачуць пад лаву і срэбна пабліскваюць паламанай луской.
Пад вечар ён усё ж прыходзіць у прытомнасьць, пакрыўджаны ім сэржант ужо зьмякчаецца, ладна, кажа, сука, давай, яжджай да свайго Харкава, каб я цябе тут ня бачыў, – убачу – заб’ю, яны з напарнікам загружаюць Сабаку ў вячэрні транзытны на Харкаў і папярэджваюць правадніка, каб той не забыўся ў Харкаве скінуць цела, праваднік перапужаны, але што рабіць, у вагон ён акрываўленага Сабаку не пусьціў, вынес яму вады, на, кажа, абмыйся, Сабака цяжка паводзіць разьбітай галавой, не зусім разумеючы дзе ён і хто ён. Так і сядзіць у тамбуры на падлозе да самага Харкава, там праваднік адчыняе дзьверы і дапамагае яму спусьціцца ўніз, Сабака робіць некалькі крокаў, але раўнавагі не губляе і ледзве ўтрымліваецца на нагах, потым усё ж зьбіраецца і выходзіць у горад. Праз гадзіну ён прыпаўзае да сваёй бабулі-вэтэрана, о, кажа бабуся, Віталік, дзе гэта ты быў? нармальна, кажа Сабака, усё нармальна, і падае каля лядоўні.
Праз два дні бабуля выклікае хуткую. О, у сваю чаргу кажуць дактары, у яго ж страсеньне мазгоў і ключыца, здаецца, зламаная, яны выносяць Сабачае цела на вуліцу і вязуць лячыць.
Празь некалькі дзён Сабака прыходзіць у прытомнасьць, дактары да яго хутка прывязваюцца, яго перастае нудзіць, так што, нібыта, усё ў парадку, Сабака нават пачынае падымацца з ложка і гуляць па калідоры, сябруе з пэрсаналам і наагул ідзе на папраўку. У суботу, калі ў аддзяленьні застаецца толькі дзяжурная сястра, Сабака залязае ў кабінэт загадчыка аддзяленьнем, знаходзіць там сьпірт, аскарбінку і яшчэ нейкія таблеткі, і ўсё гэта зжырае, не адыходзячы ад касы – у кабінэце загадчыка аддзяленьнем.
Наступнага ранку Сабаку знаходзяць на падлозе ў кабінеце, з рота Сабакі цячэ сьліна, яго пачынаюць адкачваць, адкачаўшы, думаюць – што з гэтай сукай цяпер рабіць. Пакідаць яго ў сябе пакрыўджаны пэрсанал адмаўляецца.
Лета Сабака праводзіць у дурцы. Ён хутка таўсьцее і дзічэе, сапраўдная табе дзікая сабака дзінга, у яго вырастае густая чорная шавялюра, удзень ён ходзіць у бальнічны сад і зьбірае яблыкі. Яблыкі Сабака прыносіць сваім суседзям, сам іх ня есьць, невядома чаму. Аднаго разу Сабака сустракае ў дурцы Чапая. Той ідзе засяроджаны, у спартовых штанах і драных кедах, і нясе ў руцэ тармазок, зь якога тырчыць рыльца пляшкі. Чапай Сабаку не пазнае.
У верасьні Сабаку выклікае доктар, значыць так, кажа, Віталію Ільвовічу, задзяўбліся мы вас лячыць – неяк так ён яму кажа, магчыма не даслоўна так, але прыблізна – задзяўбліся, кажа, мы вас тут лячыць, так што зьбірайцеся. Куды? стомлена перапытвае Сабака. Ну, кажа, доктар, выбар у вас невялікі – або сядзеце, праўда не надоўга, або ў будбат. Я не хачу ў будбат, кажа Сабака, у мяне гэтыя, як іх – рэлігійныя перакананьні. Якія перакананьні? не разумее яго доктар. Рэлігійныя, кажа Сабака. Я мармон. Мармон? перапытвае доктар. Мармон, – менш упэўнена кажа Сабака. Значыць сядзеце, кажа доктар. Сабака выбірае ўзброеныя сілы. Доктар адпускае яго назад у палату, думаючы, як усё-ткі дрэнна пахне з рота ў гэтага хворага.
Больш я яго ня бачыў.
