Суффикс будущего времени: -acak (-ecek)
Суффиксы будущего времени показывают, что действие произойдет в будущем.
gelmek gelmemek Ben geleceğim gelmeyeceğim Sen geleceksin gelmeyeceksin O gelecek gelmeyecek Biz geleceğiz gelmeyeceğiz Siz geleceksiniz gelmeyeceksiniz Onlar gelecekler gelmeyecekler
— Bugün ne yapacaksın?
— Bugün üniversiteye gideceğim.
— Bugün yağmur yağacak mı?
— Evet, bugün yağmur yağacak.
— Bugün ne yapacaksın?
— Bugün evde dinleneceğim.
Упражнения
1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.
— Yarın hava nasıl olacak?
— Yarın hava bulutlu olacak. (облачная погода; bulut — облако, туча)
— Bugün hava nasıl olacak?
— Hafta sonu hava nasıl olacak? (в конце недели, на выходных)
— Yarın yağmur yağacak mı? (завтра)
— Bugün hava bulutlu mu? (bulut — облако)
— Bugün hava rüzgârlı mı? (rüzgâr — ветер)
— Hafta sonu hava güneşli olacak mı? (güneş — солнце)
— Yarın hava ısınacak mı?
— Bugün evde dinlenecek misin?
2) Пожалуйста, ответьте на вопросы.
— Soğuk hava dalgası nereden geliyor?
— Soğuk hava dalgası doğudan geliyor.
— Yarın İstanbul kaç derece olacak?
— Sıcak hava dalgası nereden gelecek?
— Bu hafta kar yağacak mı?
— Bugün paltonu giyecek misin? (наденешь)
— Hafta sonu sıcaklık artacak mı?
Антон: Döviz bozdurmak istiyorum.
Я хочу обменять валюту.
Служащая: Dolar mı, euro mu?
Доллары или евро?
Антон: Dolar bozdurmak istiyorum.
Я хочу обменять доллары.
Служащая: Kaç dolar?
Сколько долларов?
Антон: 1.000 Dolar. Bir dolar kaç lira?
1.000 долларов. 1 доллар сколько лир?
Служащая: Bir dolar 1,40 Türk lirası.
Антон: Tamam, 1.000 dolar bozduruyorum.
Хорошо, я хочу обменять 1.000 долларов.
Служащая: Bankada hesabınız var mı?
У вас есть счёт в банке?
Антон: Evet, bankada hesabım var.
Да, у меня есть счёт в банке.
Служащая: Hesap cüzdanınız yanınızda mı?
Банковская книжка у вас с собой?
Антон: Evet. Lütfen bu parayı hesabıma yatırın.
Да. Положите, пожалуйста, эти деньги на мой счёт.
18А Снятие денег со счёта
Ольга: Hesabımdan para çekmek istiyorum.
Я хочу снять деньги со счёта.
Служащая: Hesap cüzdanınızı verir misiniz?
Дайте, пожалуйста, вашу банковскую книжку.
Ольга: Buyurun, hesap cüzdanım.
Пожалуйста, моя банковская счётная книжка.
Служащая: Ne kadar çekmek istiyorsunuz?
Сколько вы хотите снять?
Ольга: 500 dolar çekmek istiyorum.
Я хочу снять со счёта 500 долларов.
Служащая: Dolar olarak mı ödeyelim?
Выплатить вам в долларах?
Ольга: Türk lirası da olabilir.
Можно и в турецких лирах.
Служащая: Bir dolar 1,2 Türk lirası.
Один доллар 1,2 турецких лир.
Ольга: 500 dolar ne kadar yapıyor?
Сколько составляет 500 долларов?
Служащая: 600 YTL. yapıyor. (YTL = Yeni Türk Lira)
Это составляет 600 лир.
Ольга: Tamam, Türk lirası olarak istiyorum. (olarak — как, в качестве)
Хорошо, я возьму в турецких лирах.
18Б Денежный перевод
Антон: Bana bir havale var mı?
Служащая: Havale nereden gelecek?
Антон: Londra'dan gelecek.
Служащая: Ne kadarlık bir havale bekliyorsunuz?
Антон: 1500 Dolar.
Служащая: Size 1500 dolarlık bir havale var.
Антон: 500 dolar alayım.
Служащая: Paranın gerisini ne yapalım?
Антон: Gerisini lütfen hesabıma geçin.
havale денежный перевод
havale beklemek ждать денежный перевод
paranın gerisi остальная сумма
ne yapalım что мы cделаем
hesaba kaydetmek положить на счёт
Грамматика
Суффикс желательного наклонения: -а (-е)
gelmek gelmemek Ben geleyim gelmeyeyim Sen gelesin gelmeyesin O gele gelmeye Biz gelelim gelmeyelim Siz gelesiniz gelmeyesiniz Onlar geleler gelmeyeler
Обычно используеся в первом лице единственного и множественного числа. На русский можно перевести как давай (те) ... или я хочу .... , мы хотим ...
Bu akşam sana geleyim.
Ben bir kahve içeyim.
Ben bir kuru fasulye yiyeyim.
Bu akşam sinemaya gidelim.
Bu yaz tatile çıkalım. (этим летом двайте поедем на отдых)
Bu parayı hesaba yatıralım.
Упражнения
1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.
— Ne bozdurmak istiyorsun?
— Döviz bozdurmak istiyorum.
— Dolar mı, euro mu bozdurmak istiyorsunuz?
— Bir dolar kaç lira?
— Bir euro kaç lira?
2) Пожалуйста, ответьте на вопросы
— Kaç dolar bozdurmak istiyorsun?
— Ne kadar para çekmek istiyorsunuz?
— Bankada hesabınız var mı?
— Parayı döviz olarak mı istiyorsunuz?
— Hesap cüzdanınız yanınızda mı?
— Parayı Türk lirası olarak mı istiyorsunuz?
— Parayı hesabınıza yatıralım mı?
— Vadeli hesap istiyor musunuz?
— Vadeli hesap ister mısınız? (vade — срок)
— Fon hesabından yararlanmak istiyor musunuz?
Анталья
Antalya, Akdeniz'dedir. Türkiye'nin en büyük turizm merkezlerinden biridir. Antalya'ya her yıl ortalama sekiz milyon turist gelir.
Antalya'nın çevresi yemyeşil dağlar ve ormanlıkla çevrilidir. Denizi çok temizdir. Dereler, ırmaklar, şelâleler Antalya'ya bambaşka bir güzellik verir.
Antalya'nın çevresinde yüz kadar antik kent vardır. Bu antik kentlerin içerisinde en önemlileri Perge, Aspendos, Side ve Myra'dir.
Antalya, bir açık hava müzesi ve bir doğa cennetidir.
Akdeniz — Средиземное («белое») море, merkez — центр, her — каждый, yemyeşil — зеленый-зеленый, очень зеленый (yeşil — зеленый), dağ — гора, orman — лес, ormanlık — лес, лесистая местность, temiz — чистый, ırmak — река, şelâle — водопад, bambaşka — совершенно другой, güzellik — красота, прелесть, içerisinde — среди них (içeri — внутрь, внутренняя часть), açık — открытый, hava — воздух, doğa — природа, cennet — рай.
Эрол: Bu yaz tatile nereye gidiyorsun?
Куда ты поедешь на отдых летом?
Ольга: Bu yaz Bodrum'a gitmek istiyorum.
Я хочу поехать летом в Бодрум.
Эрол: Bodrum'a daha önce gittin mi?
Ты ездила раньше в Бодрум?
Ольга: Hayır, daha önce gitmedim.
Нет, я не ездила раньше.
Эрол: Ben gittim. Bodrum çok güzel bir yer.
Я ездил Бодрум. Бодрум очень красивое место.
Ольга: İstersen birlikte gideriz.
Если хочешь, можем вместе поехать.
Эрол: Çok iyi. Memnun olurum.
Очень хорошо. Буду рад.
Ольга: Bana Bodrum'da rehberlik edersin.
Будешь моим гидом в Бодруме. (rehber — гид; rehberlik — сопровождение)
19А Место отдыха
Ольга: Bu yaz tatil için nereye gideceksin?
Куда ты поедешь на отдых летом?
Антон: Bilmiyorum. Henüz karar vermedim.
Не знаю. Ещё не решил («решения не дал»).
Ольга: Bu yaz Bodrum'da tatil yapmak ister misin?
Ты хочешь поехать в Бодрум летом?
Антон: Bodrum nasıl bir yer?
Бодрум — что это за место?
Ольга: Türkiye'nin güney batısında güzel bir yer. Biz Erol'la Bodrum'a gitmek istiyoruz.
Красивое место на юго-западе Турции. Мы хотим поехать с Эролом в Бодрум.
Антон: Ben daha çok tarihî yerleri seviyorum.
Я больше люблю исторические места.
Ольга: Bodrum'da tarihî yerler de var.
В Бодруме есть и исторические места.
Антон: Ben Truva, Bergama gibi yerleri seviyorum.
Мне нравятся такие места, как Троя, Бергама.
19Б Зарезервировать
Эрол: Alo! Olga!
Ольга: Merhaba Erol!
Эрол: Bodrum'a gitmek için karar verdin mi?
Ольга: Karar verdim. Anton ile de konuştum.
Эрол: Anton de Bodrum'a geliyor mu?
Ольга: Hayır, gelmiyor.
Эрол: Bodrum'da yer ayırtayım mı?
Ольга: Bence iyi olur.
Эрол: Bodrum'da kaç gün kalmak istiyorsun?
Ольга: Bir hafta yeterli değil mi?
Эрол: Tamam, bir haftalık yer ayırtıyorum.
karar vermek решить
konuşmak говорить
bence по-моему
kalmak оставаться
yeterli достаточно
yer ayırtmak зарезервировать
Грамматика
Имя прилагательное
Ставится перед существительным:
güzel + kadın — güzel kadın (красивая женщина)
büyük paket (большой сверток), küçük çocuk (маленький ребенок), kırmızı gül (красная роза), sarı çiçek (желтый цветок)
Прилагательные образуются также из имен существительных с помощью суффиксов -lı, -li, -lu, -lü
akıl + lı: akıllı — akıllı çocuk (умный ребенок; akıl — ум)
şapka + lı: şapkalı — şapkalı kadın (женщина в шляпке)
palto + lu: paltolu — paltolu adam (мужчина в пальто)
Отрицательная форма прилагательных образуется из имен существительных с помощью суффиксов
-sız, -siz, -süz, -süz
akılsız çocuk, şapkasız kadın, paltosuz adam
Упражнения
1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.
