- Джэнi Кавiлеры, - растлумачыў яму Рэй, - худзенькая такая музыкантка.
- А, ведаю, - сказаў трэцi. - Апетытненькая.
Не зважаючы на гэтых мужланiстых казлоў, я разблытаў тэлефонны шнур i панёс апарат у сваю спальню.
- Яна грае на фартэпiяна ў Бахаўскiм таварыстве, - сказаў астатнiм Стратан.
- А ў што яна грае з Барэтам?
- Цяжка ўгадаць!
Ухмылкi, рохканне, рогат.
- Джэнтльмены! - аб'явiў я, выходзячы. - Я вас меў!
Грымнуўшы дзвярыма перад новай хваляю нечалавечага слоўнага паносу, я скiнуў чаравiкi, узлез на ложак i набраў нумар Джэнi.
Размаўлялi мы шэптам:
- Эй, Джэн...
- Алё?
- Мне трэба нешта табе сказаць...
Я завагаўся. Яна чакала.
- Мне здаецца... Я кахаю цябе.
Маўчанне. Потым яна адказала вельмi цiха:
- Iдзi ты... ведаеш куды!.. - I павесiла слухаўку.
Я не пакрыўдзiўся. I нават не здзiвiўся.
3
У гульнi з Корнэлам мне намялi бакi.
Увогуле, я сам быў вiнаваты. У напале барацьбы я здуру абазваў iх нападнiка-цэнтравiка "смярдзючым канадцам", зусiм забыўшыся на тое, што канадцаў у iхняй камандзе чацвёра... А ўсе чацвёра былi гарачымi патрыётамi i дужымi хлопцамi, ды яшчэ i на слых не скардзiлiся. Мала таго што мяне як след нагрэлi, дык яшчэ i выдалiлi. I не проста выдалiлi, а ўляпiлi за бойку аж пяць хвiлiн. Чулi б вы, як мяне асвiсталi корнэлскiя фаны, пачуўшы аб'яву аб маiм выдаленнi! Нашых небагата прыцягнулася ў такую ямiну, як Iтака, Ню-Ёрк, хоць гэта i быў вырашальны матч на першынство ўнiверсiтэтаў Новай Англii. Пяць хвiлiн! Калi я сядаў на лаўку штрафнiкоў, дык добра бачыў, як iрве на сабе валасы наш трэнер.
Джэкi Фэлт стрымгалоў прымчаўся да мяне. Толькi тут я заўважыў, што ўся мая правая шчака ператварылася ў крывавае месiва. "Божа, - мала не стагнаў Джэкi, водзячы па iм кроваспыняльным алоўкам. - Божа, Олi!"
Я сядзеў моўчкi i тупа глядзеў перад сабою. Мне было сорамна глядзець на пляцоўку, дзе тым часам хутка спраўджвалiся найгоршыя мае чаканнi: Корнэл закiнуў нам шайбу. Фаны ў чырвоным зараўлi, завылi, заўлюлюкалi. Лiк зраўняўся. Цяпер Корнэл меў усе шанцы выйграць матч, а з iм i першынство. А я ж яшчэ адседзеў толькi палову штрафу!
На процiлеглай трыбуне, дзе сядзелi нешматлiкiя гарвардцы, панавала цяжкае маўчанне. На мяне ўжо забылiся i свае, i чужыя заўзятары. Толькi адзiн глядач па-ранейшаму не адрываў вачэй ад лаўкi штрафнiкоў. Але, ён быў тут. "Калi нарада перапынiцца своечасова, я пастараюся прыехаць у Корнэл". Сярод гарвардскiх фанаў сядзеў - вядома, паважна - Олiвэр Барэт III.
Цераз ледзяны правал Стары Стод моўчкi i абыякава назiраў, як заклейваюць пластырам апошнюю крывавую рану на твары яго адзiнага сына. Цiкава, што ён думаў у гэтую хвiлiну? "Тш, тш, лягчэй!" - што-небудзь такое? "Олiвэр, калi ты так любiш бiцца, дык чаму табе не заняцца боксам?" - "У Эксэтэры няма баксёрскай каманды, бацька". - "Бадай, мне не варта хадзiць на твае гульнi". "Ты думаеш, я б'юся, каб задаволiць цябе?" - "Ну, я не сказаў бы задаволiць".
Але хто-небудзь можа ўгадаць, пра што ён думае? Олiвэр Барэт III - гэта хадзячая гара, якая часам загаворвае. Стод.
Зусiм верагодна, што мой бацька аддаваўся цяпер свайму любiмаму занятку самалюбаванню. Глядзiце на мяне, тут так мала сёння гарвардскiх заўзятараў, i тым не менш адзiн з iх - я! Я, Олiвэр Барэт III, выключна заняты чалавек, у мяне столькi банкаў, i ўсiмi трэба кiраваць, i чаго толькi яшчэ не трэба мне рабiць, i ўсё ж такi я знайшоў час прыехаць у Корнэл на нейкi нiкчэмны хакейны матч. Ну хiба гэта вас не ўражвае? (Каго?)
Трыбуны зноў зараўлi, гэты раз яшчэ з большым шалам. Нам зноў забiлi. А мне адпачываць тут яшчэ дзве хвiлiны. З чырвоным ад злосцi тварам Дэйвi Джонстан пакацiўся да нашае брамкi. Ён праехаў зусiм побач, але нават не зiрнуў на мяне. У вачах у яго былi слёзы! Ну, добра, я разумею, рашучы матч i ўсё такое, але, Божа ты мой, - слёзы? I тут я ўспомнiў пра неверагодную серыю Дэйвi, нашага капiтана: сем гадоў на пляцоўцы - i анiводнага прайгранага матча - за каледж, за ўнiверсiтэт! Ён стаў ужо паданнем. А цяпер ён вучыўся на апошнiм курсе. I для яго гэта была апошняя важная гульня.
Якую мы прайгралi 3:6.
Пасля матча мяне прасвяцiлi рэнтгенам. Усе косцi былi цэлыя. Потым доктар наклаў на маю правую скулу дванаццаць швоў. Пакуль ён гэта рабiў, Джэкi Фэлт хадзiў па кабiнеце, расказваючы корнэлскаму хiрургу, як няправiльна я харчуюся i што сённяшняй траўмы магло б i не быць, калi б я рэгулярна глытаў саляныя пiлюлi. Доктар яго праiгнараваў, а мяне строга папярэдзiў, што я ледзь не пашкодзiў "сценку арбiты" (ох ужо гэтыя медычныя тэрмiны!) i што сама лепшае для мяне - не выходзiць на лёд не меней як тыдзень. Я падзякаваў за параду. Доктар пайшоў. Яго пераследаваў Фэлт, спрабаваў разгаварыць наконт дыеталогii. Я быў рады, што застаўся адзiн.
Я нетаропка прыняў душ, стараючыся не мачыць твару. Дзеянне навакаiну пачало слабець, але адчуванне болю было мне нават прыемнае. Я хачу сказаць: я ж сапсаваў усю справу. Першынство мы завалiлi, нашую бяспройгрышную серыю таксама (усе, хто быў цяпер на апошнiм курсе, не прайгравалi нiколi), не кажучы ўжо пра сямiгадовую серыю Джонстана. Мажлiва, не толькi я быў у гэтым вiнаваты, але цяпер мне здавалася: толькi я.
Раздзявальня была пустая. Хлопцы, мабыць, ужо ў матэлi. Мяркуючы па ўсiм, нiхто не хацеў мяне бачыць або размаўляць са мною. З гаркатою ў роце - мне было так пагана, што я нават адчуваў гэта на смак - я запхнуў свае шмоткi ў валiзку i выйшаў на двор. Жменька гарвардскiх заўзятараў мерзла на ледзяным ветры, якi прадзiмаў пустэльны завулак.
- Як скула, Барэт?
- Дзякуй, нiчога, мiстэр Джэнкс.
- Табе, бадай, не зашкодзiў бы цяпер сыры бiфштэкс, - сказаў другi знаёмы голас.
Так мовiў Олiвэр Барэт III. Наколькi гэта ў ягоным стылi - прапанаваць бабулiн сродак ад сiняка пад вокам.
- Дзякуй, бацька, - сказаў я. - Доктар ужо пра ўсё паклапацiўся. - Я паказаў на марлевую нашлёпку, пад якой была схаваная доктарава работа.
- Я хацеў сказаць, табе трэба падсiлкавацца, сын.
За абедам памiж намi адбылася адна з нашых звычайных "антыразмоў", як я iх называю. Усе яны пачынаюцца тым самым пытаннем: "Ну, як ты, сын?" - i тым самым пытаннем заканчваюцца: "Я магу для цябе што-небудзь зрабiць?"
- Ну, як ты, сын?
- Выдатна, сэр.
- Што, балiць? - кiўнуў ён на маю разбiтую шчаку.
- Не, сэр.
Боль рабiўся пякельным.
- Я скажу Джэку Ўэлсу, каб ён паглядзеў цябе ў панядзелак.
- Не трэба, бацька.
- Ён добры спецыялiст...
- Корнэлскi доктар таксама не ветэрынар, - заўважыў я, спрабуючы прыцiшыць снабiсцкi энтузiязм, з якiм бацька заўсёды гаварыў пра ўсялякiх спецыялiстаў, экспертаў ды iншых "найлепшых людзей".
- Шкада, - сказаў Олiвэр Барэт III, спрабуючы, як я спачатку падумаў, пажартаваць. - Рана ў цябе проста зверская.
- Маеце рацыю, сэр. - (Можа, тут трэба было засмяяцца?)
I раптам мне прыйшла ў галаву думка: цi не хацеў ён сваiм квазiжартам перадаць мне сваю незадаволенасць маiмi дзеяннямi на лёдзе?
- Цi ты хацеў сказаць, што я паводзiў сябе сёння як звер?
На твары ў яго адбiлася нешта накшталт задавальнення з прычыны таго, што я пацiкавiўся ягонай думкаю на гэты конт. Аднак ён проста сказаў:
- Ты сам загаварыў пра ветэрынараў.
Тут я вырашыў заняцца вывучэннем меню. Калi прынеслi гарачае, Стод пачаў адно з сваiх даўно ўжо абрыдлых мне казанняў: гэтым разам, калi я правiльна памятаю (а запамiнаць я не стараўся), адносна перамог i паражэнняў. Ён зазначыў, што мы страцiлi чэмпiёнскi тытул (брава, тата, глыбокае назiранне!), аднак галоўнае ў спорце - не выйгрыш, а сама гульня. Апошняе меркаванне падазрона нагадала перафразаваны алiмпiйскi дэвiз, i я адчуў, што гэта толькi ўверцюра i што зараз ён пусцiцца разважаць пра тое, якое, па сутнасцi, смяхоцце - гэтае ўнiверсiтэцкае першынство. Аднак я не збiраўся пракладваць яму сцяжынкi да алiмпiйскiх успамiнаў. Выдаўшы належную партыю маiх: "Але, сэр" - я змоўк.
Потым мы прайшлiся па ўсiм дыяпазоне ўлюбёнай Стодавай антытэмы, якая называецца "мае планы".
- Скажы мне, Олiвэр, што ў цябе з юрыдычнай школаю?
- Пакуль яшчэ, бацька, я цвёрда не вырашыў наконт юрыдычнай школы.
- Я хацеў бы ведаць iншае: цi вырашыла юрыдычная школа наконт цябе?
Яшчэ адзiн досцiп? Можа, мне трэба ўсмiхнуцца ў адказ на гэтыя рытарычныя практыкаваннi?
- Пакуль што не ведаю, сэр.
- Я мог бы патэлефанаваць Прайсу Цымерману...
- Не трэба! - перапынiў я, падпарадкоўваючыся iмгненнаму рэфлексу. Прашу, не трэба, сэр.
- Не дзеля таго, каб паўплываць на некага, - з годнасцю сказаў О.Б.III. Проста навесцi даведкi.
- Бацька, я хачу, каб мне адказалi лiстом, як усiм астатнiм. Калi ласка.
- Але. Натуральна. Выдатна.
- Дзякуй, сэр.
- I яшчэ, цябе ж амаль напэўна прымуць i так, - дадаў ён.
Не ведаю, як гэта атрымлiваецца, але О.Б.III умее прынiзiць мяне, нават калi не шкадуе ўхвальных слоў.
- Хто ведае, - адказаў я. - У рэшце рэшт, хакейнай каманды ў iх там няма.
Не ведаю, чаму я пачаў прынiжаць сябе сам? Можа, таму, што ён пра мяне ўсё-такi высокае думкi?
- У цябе ёсць iншыя вартасцi, - заявiў Олiвэр Барэт III, але развiць гэтую тэму не пажадаў. (Зрэшты, не думаю, што гэта ў яго выйшла б.)
